15. Sự tích con đĩa, con sên, con đẻn
Ngày xưa, có một mụ già hay đi rình bắt trẻ con để ăn thịt, gọi là mụ Trần. Khi trẻ con khóc, người lớn vẫn hay dọa "nín đi, không mụ Trần ăn thịt bây giờ".
Một bữa kia, nhà nọ đi làm đồng văng, sợ để con ở nhà, mụ Trần đến ăn thịt mất, bèn đưa lên tra rồi dặn:
- Các con ở nhà cứ ngồi trên này không được xuống đất, không thì mụ Trần ăn thịt đấy!
Bố mẹ lũ trẻ vừa đi khỏi nhà thì mụ Trần đến. Thấy bọn trẻ, mụ muốn ăn thịt lắm, nhưng sàn nhà cao không làm sao trèo lên được. Mụ bèn nói:
- Các cháu ơi, cho mụ lên với, mụ mang cho các cháu nhiều bánh lắm đấy!
Nghe vậy, mấy đứa trẻ liền thả xuống một cái dây, một đầu có thất một nút thòng lọng và nói:
- Mụ muốn lên thì chui trốốc vào đây để chúng cháu kéo lên!
Mụ Trần nghe nói tường thật, chui đầu vào thòng lọng. Mấy đứa trẻ ở trên liền rút dây thắt cổ. Thế là hết đời mụ Trần!
Đến tối bố mẹ lũ trẻ về, thấy mụ Trần đã chết, liền chặt xác ra làm ba khúc. Khúc đầu vứt xác lên rừng, sau biến thành con Sên. Khúc giữa vút ra đồng, sau biến thành con Đĩa. Khúc cuối vứt xuống biển biến thành con Đẻn, tuy ở ba nơi khác nhau nhưng đều giống nhau là những con vật hút máu, vì chúng đều là hòa thân của mụ Trần ăn thịt người thuở xưa.
Nguồn: " Văn học dân gian Quảng Bình" - Trần Hùng NXB Văn hóa Quảng Bình